Nhằm đảm bảo hệ thống báo cháy tự động hoạt động ổn định, sẵn sàng hoạt động trong trường hợp xảy ra sự cố mất điện, người dùng cần sử dụng nguồn điện dự phòng. Nhưng nên tính toán và lựa chọn nguồn điện dự phòng như nào hợp lý? Tham khảo thông tin từ Cục cảnh sát PCCC và CNCH.

Quy định về nguồn điện dự phòng trong hệ thống báo cháy tự động

Theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7588 – 14:2025 về “Hệ thống báo cháy – Phần 14: Thiết kế, lắp đặt các hệ thống báo cháy cho nhà và công trình”, trung tâm hệ thống báo cháy tự động phải được thiết kế 2 nguồn điện độc lập:

Nguồn điện chính 220V xoay chiều từ nguồn điện quốc gia, cung cấp năng lượng để duy trì hoạt động của hệ thống báo cháy tự động.

Nguồn điện dự phòng: ắc quy dự phòng có nhiệm vụ tự động cấp điện cho toàn bộ hệ thống trong trường hợp nguồn điện chính gặp sự cố. Nguồn điện dự phòng này phải đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định ở chế độ thường trực trong 24 giờ và chế độ báo cháy trong 30 phút. Đặc biệt, các công trình thuộc nhóm F1.2, F4.2, F4.3 và nhà hỗ hợp có chiều cao PCCC từ 50m – 150m, thời gian nguồn điện dự phòng ở chế độ báo cháy phải đảm bảo là 3 giờ.

Đồng thời, việc lựa chọn nguồn điện dự phòng phải được tính toán đảm bảo thời gian hoạt động ổn định theo yêu cầu của hệ thống báo cháy tự động.

Lưu ý khi tính toán nguồn điện dự phòng

Phụ lục C – TCVN 7568 – 14:2025 có hướng dẫn về phương pháp tính toán nguồn điện dự phòng cho hệ thống báo cháy tự động.

Về tính toán dung lượng của ắc quy

• • Xác định dòng điện ở tải trọng tĩnh, bao gồm dòng tiêu thụ của trung tâm báo cháy và dòng điện tĩnh của tất cả các thiết bị đầu vào như nút ấn khẩn cấp, đầu báo khói, đầu báo nhiệt…
  • Xác định dòng điện ở điều kiện báo cháy (tổng tiêu thụ của hệ thống ở trạng thái báo cháy) khi các thiết bị đầu vào (đầu báo cháy, nút ấn…) và thiết bị đầu ra (đèn và còi báo cháy, đèn exit…) đều được kích hoạt đồng thời.
  • Dung lượng của ắc quy theo công thức: C20 = 1,25[(IQ x TQ) + Fc (IA x TA)]. Trong đó IQ là dòng điện tổng ở tải trọng tĩnh. TQ là thời gian của nguồn điện dự phòng ở tải trọng tĩnh. FC là hệ số giảm dung lượng của ắc quy ở IA. IA là dòng điện tổng ở điều kiện báo cháy. TA là thời gian của nguồn điện dự phòng ở phụ tải toàn tải.

Về tính toán dòng điện nạp

Dòng điện nạp của ắc quy nên nạp lại cho ắc quy đã phóng điện trong 24 giờ để có đủ dung lượng duy trì hệ thống báo cháy ở tải trọng tĩnh là 5 giờ, ở điều kiện báo cháy là 30 phút, được tính theo công thức: IC = 1,25 [(IQ x 5) + (IA x 0,5)]/24.

Về xác định nguồn điện chính cho hệ thống báo cháy

Dung lượng của nguồn điện chính được xác định bởi dòng điện tổng ở tải trọng tĩnh và dòng điện nạp của ắc quy, theo công thức sau:

• • IPSE = IQ+ IC
  • IQ = IQWS + IQANC

Trong đó: IQWS – Là dòng cao nhất ở tải trọng tĩnh của hệ thống báo cháy; IQANC – Là dòng ở tài trọng tĩnh của phụ tải bất kỳ.

Lưu ý khi lựa chọn nguồn điện ắc quy

Khi lựa chọn nguồn điện ắc quy cho hệ thống báo cháy tự động, người dùng cần lưu ý các điểm dưới đây.

• • Ắc quy dự phòng phải có dung lượng lớn hơn hoặc bằng dung lượng nguồn điện dự phòng đã tính toán.
  • Ắc quy dự phòng phải được nạp tự động bởi nguồn điện chính trong điều kiện hệ thống hoạt động bình thương và dòng điện từ nguồn điện chính phải lớn hơn hoặc bừng dòng điện cần nạp ắc quy đã tính toán.
  • Với hệ thống báo cháy tự động sử dụng nhiều thiết bị, bộ nguồn cấp tại tủ trung tâm báo cháy không thể cung cấp đủ nguồn điện cho tất cả thiết bị nên cần phải tính toán, lắp đặt bổ sung các bộ cấp nguồn phụ để đảm bảo cấp đủ nguồn điện cho các thiết bị. Bộ cấp nguồn phụ cũng phải được cấp từ 2 nguồn độc lập: một nguồn điện chính 220V xoay chiều từ lưới điện quốc gia và một nguồn điện từ ắc quy dự phòng.
  • Lựa chọn đường dây, cáp điện, cáp chống cháy đủ tiết diện để đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống báo cháy.

Lỗi thường gặp khi lắp đặt nguồn điện ắc quy dự phòng

• • Lỗi bỏ sót thiết bị trong hệ thống báo cháy tự động như còi báo động, module điều khiển…
  • Lỗi lựa chọn điện áp của thiết bị không phù hợp với từng hãng sản xuất. Bởi mỗi thiết bị của từng hãng sản xuất có thông số riêng về dòng điện, cần lựa chọn điện áp phù hợp để đảm bảo hoạt động tốt nhất.
  • Lỗi nhầm lẫn giữa dòng điện ở điện áp báo cháy (IA) và dòng điện ở tải trọng tĩnh (IQ).
  • Lỗi tính toán dòng điện của bộ nguồn chính không tính dòng điện nạp cho ắc quy
  • Lỗi lựa chọn ắc quy không phù hợp. Hệ thống báo cháy tự động thường sử dụng các loại ắc quy khô và kín khí để đảm bảo an toàn, hạn chế nguy cơ cháy nổ.
  • Lỗi lựa chọn dây điện, cáp điện, cáp chống cháy không đủ tiết diện, làm giảm hiệu quả hoạt động của các thiết bị.

Tổng hợp thông tin từ Cục cảnh sát PCCC và CNCH