Đầu báo khói khói (tiếng anh là Smoke detector) là thiết bị báo cháy đầu vào, phát hiện cháy sớm nhờ khả năng nhận biết khói – thành phần quan trọng của một đám cháy.

Phân loại theo nguyên lý hoạt động

Theo nội dung được quy định trong tài liệu TCVN 5738:2021 về phòng cháy chữa cháy, báo cháy tự động và các yêu cầu kỹ thuật, đầu báo khói được phân thành các loại điển hình dưới đây.

Đầu báo cháy khói ion (tiếng anh là Lonization smoke detector)

Đầu báo cháy phát hiện khói nhờ sử dụng chất đồng vị phóng xạ để tạo ra ion hóa trong không khí. Sử dụng trong các trường hợp tiềm ẩn rủi ro xảy ra các đám cháy mà hạt khói quá nhỏ, khó có thể thấy khói bằng mắt thường.

Tuy nhiên, đầu báo cháy này cũng tồn tại nhược điểm ảnh hưởng môi trường xung quanh do sử dụng chất phóng xạ, cần thường xuyên bảo trì và dễ xảy ra trường hợp cảnh báo giả, độ nhạy cao nhất ở giai đoạn cháy rực (khi khói không nhìn thấy được).

Đầu báo khói quang

Đầu báo khói quang điện được cấu tạo bao gồm nguồn sáng (đèn led hồng ngoại), thấu kính hội tụ và cảm biến quang điện đặt trong buồng khói. Khi có khói đi vào buồng khói, các tia sáng bị khuếch tán bởi hạt khói sẽ đi đến cảm biến quang, mạch điện chuyển tín hiệu hồng ngoại thành tín hiệu điện và kích hoạt báo động, gửi thông tin báo cháy về tủ trung tâm báo cháy.

Đầu báo khói quang thường có giá tiền cao hơn đầu báo ion hóa nhưng khả năng phát hiện đám cháy ở giai đoạn đầu hoặc các đám cháy âm ỉ trước khi thành ngọn lửa nhạy hơn và hạn chế hiện tượng báo cháy giả.

Đầu báo khói dạng tia chiếu (tiếng anh là Projected beam type smoke detector)

Đầu báo thích hợp sử dụng ở khu vực có diện tích lớn, trần cao với cấu tạo từ các thành phần chính là đầu phát tia sáng, đầu thu tia sáng và gương phản xạ.

Trường hợp khi có cháy, khói từ đám cháy tác động vào đầu báo khói, cắt ngang đường hồng ngoại từ đầu phát tới đầu thu, làm suy giảm cường độ ánh sáng đến ngưỡng báo động, lúc này đầu báo sẽ phát tín hiệu cảnh báo và truyền tin về trung tâm.

Đầu báo khói kiểu hút (đầu báo cháy sớm)

Thiết bị có khả năng tự động hút không khí ở khu vực bảo vệ bên dưới để phân tích và chủ động phát hiện các dấu hiệu cháy sớm (thông qua sự thay đổi của thành phần hóa học, của khói trong không khí).

Đầu báo khói sớm này phù hợp sử dụng ở những kho xưởng, đặc biệt là kho lạnh hoặc các kho quan trọng, công trình có trần cao, yêu cầu đặc biệt về độ nhạy.

Đầu báo khói và nhiệt kết hợp

Đầu báo kết hợp khói và nhiệt hoạt động theo nguyên lý kết hợp giữa cảm biến khói quang điện và cảm biến nhiệt điện tử. Thiết bị cảnh báo cháy sớm khi một trong hai điều kiện là khói hoặc nhiệt có sự thay đổi bất ngờ, vượt ngưỡng, nhờ đó làm tăng hiệu quả cảnh báo. Tham khảo các thiết bị báo cháy Honeywell.

Phân loại theo khả năng định vị trí

Đầu báo cháy tiêu chuẩn: Thiết bị báo cháy truyền thống, có khả năng kích hoạt cảnh báo trên hệ thống nhưng không xác định được vị trí cụ thể.

Đầu báo cháy địa chỉ: Thiết bị báo cháy có chức năng thông báo địa chỉ trong hệ thống báo cháy địa chỉ nhờ mỗi đầu báo được cấp một địa chỉ riêng và duy nhất. Đồng thời, đầu báo cháy địa chỉ còn có ưu điểm kết nối với các thiết bị ngoại vi khác (thông gió, thang máy, cửa thoát hiểm…) trong hệ thống cảnh báo cháy tự động và mở rộng linh hoạt, dễ dàng vệ sinh, bảo trì.

Lưu ý khi sử dụng đầu báo cháy

– Lắp đặt tại mỗi tầng trong các phòng ngủ, phòng khách, hành lang, tầng hầm, nhà để xe…  nhưng không nên để quá gần cửa sổ , cửa ra vào… hoặc những nơi gió to, có nhiều luồng khí gây trở ngại đến việc phát hiện khói.

– Vệ sinh và bảo trì thiết bị định kỳ, tránh tình trạng côn trùng hoặc bụi tích tụ gây giảm hiệu quả cảnh báo, đồng thời làm tăng cảnh báo giả.

– Sử dụng phối hợp cùng các thiết bị đầu vào (cảm biến nhiệt, cảm biến lửa…) theo đặc điểm riêng của từng vị trí, tủ trung tâm báo cháy (lựa chọn số zones, tủ thường/ tủ địa chỉ…)…

– Lựa chọn các thiết bị đầu báo khói chấy lượng từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo tính hiệu quả và tuổi thọ sản phẩm.

Tham khảo giá của các loại đầu báo khói

Huviron Việt Nam – Công ty thành viên của PHUCBINH GROUP là nhà phân phối chính hãng các thiết bị báo cháy thương hiệu Mỹ tại Việt Nam, với đa dạng các sản phẩm từ báo cháy tiêu chuẩn đến báo cháy địa chỉ, báo cháy cao cấp: thiết bị báo cháy Morley – Honeywell, thiết bị báo cháy System Sensor – Honeywell…