Bột chữa cháy MAP (bột ABC) là dạng bột chữa cháy phổ biến, được ứng dụng rộng rãi trong PCCC. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả chữa cháy và an toàn khi sử dụng, người dùng cần đánh giá đúng tác động và lưu ý khi sử dụng.

Bột chữa cháy MAP là gi?

Bột chữa cháy MAP là loại bột có chứa Mono Ammonium Phosphate tương đối an toàn và phù hợp với nhiều môi trường khác nhau. Phần lớn bột chữa cháy ở Việt Nam sử dụng Map với hàm lượng từ 50% đến 80%.

Bột chữa cháy Map có công thức hoá học là NH₄H₂PO₄, dạng tinh thể bột mịn, màu trắng hoặc vàng nhạt, không hoà tan trong nước, nhiệt độ phân huỷ từ 190 đến 210 độ C, độ ẩm cho phép dưới 0.25%.

Loại bột chữa cháy này có thể bị đóng bánh (do hút ẩm) nếu bảo quản không đúng cách. Do đó, quy trình sản xuất và môi trường, khả năng ăn mòn, độ ẩm… có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của bột chữa cháy MAP.

Tham khảo: Phân biệt bình chữa cháy bột và bình chữa cháy CO2, cáp chống cháy

Hiệu quả chữa cháy

MAP chữa cháy thông qua các cơ chế chính, bao gồm:

• • Cách ly nhiệt nhờ lớp muối phosphate nóng chảy phủ lên bề mặt vật cháy, ngăn tiếp xúc oxy.
  • Ức chế phản ứng dây chuyền (gián đoạn quá trình cháy) nhờ tạo ra các gốc PO₂⁻ và P∙ có tác dụng “bẫy” các gốc tự do H∙, OH∙ trong ngọn lửa.
  • Làm loãng khí cháy.

Nhờ đó bột chữa cháy MAP có khả năng chữa cháy các đám cháy loại A, B, C:

• • Với đám cháy loại A: Lớp phosphate tạo màng bảo vệ giúp chống tái bùng phát lửa.
  • Với đám cháy loại B: Hạt bột chữa cháy bao phủ bề mặt chất lỏng cháy.
  • Với đám cháy loại C: Bột chữa cháy MAP có khả năng chữa cháy hiệu quả nhờ đặc tính cách điện.

Lưu ý khi sử dụng bột chữa cháy

Mức độ độc tính trong bột MAP được đánh giá thấp, không gây đột biến di truyền hay ung thư nếu sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, nếu dùng sai cách, loại hoá chất này có thể gây kích ứng đường hô hấp (ho, khó thở…), ảnh hưởng đến mắt và da.

Do đó, khi sử dụng bột MAP, người dùng cần lưu ý:

• • Hạn chế sử dụng bình chữa cháy bột MAP trong không gian kín do loại bột này có thể tạo bụi, gây cản trở tầm nhìn (ảnh hưởng quá trình thoát nạn) và kích ứng đường hô hấp gây ho, khó thở.
  • Hạn chế sử dụng trong điều kiện môi trường mòn do MAP có tính acid nhẹ, dễ gây ăn mòn nhôm, đồng, bảng mạch PCB.
  • Hạn chế sử dụng trong các phòng điều khiển, phòng chứa thiết bị điện tử giá trị cao, trung tâm dữ liệu do bột MAP khi sử dụng có thể bám trên bo mạch gây hiện tượng đoản mạch (sau khoảng 48 – 72h không vệ sinh đúng cách).
  • Sau khi sử dụng bình bột MAP cần vệ sinh đúng cách bằng thiết bị chuyên dụng, không để bột trôi vào hệ thống cống rãnh, nguồn nước mặt.
  • Sử dụng găng tay và khẩu trang bảo hộ khi vệ sinh sau khi dùng bình chữa cháy MAP.
  • Đối với các bình đã hết hạn, cần xả áp suất, thu hồi bột bên trong và phân loại, tái chế như phế liệu thông thường.

Tham khảo: PCCC nhà ở kết hợp kinh doanh, nội quy PCCC

Nhìn chung, dù được sử dụng trong PCCC tại Việt Nam nhờ hiệu quả chữa cháy cao và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ, môi trường. Nhưng người dùng cần lưu ý khi sử dụng và cần đánh giá các rủi ro, điều kiện phù hợp theo từng môi trường sử dụng.